MAAK JEZELF LEEG EN JE WORDT VOL


Ik was er even tussenuit voor de geboorte van ons eerste kindje, Hella. Een tijd waarin ik technè tou biou – Plato’s term voor het ambacht van het leven – heb kunnen beoefenen. Dat de zorg voor huis en gezin zo’n grote hoeveelheid gevoel, verbeelding en creativiteit zou opleveren had ik niet kunnen vermoeden. Werk vertroebelt soms het vermogen om dichtbij te zien en daarmee bedoel ik dát wat zich het dichtst bij ons bevindt. Het wonder van de geboorte heeft mij de poëzie van het dagelijks leven doen terugvinden. Mijn werk hoort daar ook bij en heeft voor mij veel zielewaarde; fijne werkplekken, veel vrijheid en een groot gevoel van gemeenschappelijkheid met collega’s en partners. Ik herpak daarom met nieuwe energie en levenslust mijn werkzaamheden waar heel veel leuke uitdagingen liggen te wachten, waaronder de samenwerking met Waag bij de oprichting van het Commons Lab en een Community of Practice rondom cryptovaluta voor circulaire pay-per-use modellen!

Tijdens het werken aan concrete oplossingen voor het financieren van circulaire innovatie (zie bio voor een kleine verzameling van werk) raakte ik er steeds meer van overtuigd dat er fundamentele zaken zijn in ons financieel systeem die een circulaire economie tegenwerken[1]. Maar wat nu als we een monetair systeem konden ontwerpen dat ecosysteem functioneren en menselijk welzijn stimuleert? Waardoor er een hechte relatie ontstaat tussen de zorg voor de wereld waarin we leven (ecologie) en de zorg voor de kwaliteit van onze manier van leven (economie)? Waardoor geld zich niet ophoopt bij een kleine groep in de samenleving, maar distributief is? Waardoor het niet vloeit naar plaatsen waar het bijdraagt aan de uitputting van de aarde, maar regeneratief[2] is op lange termijn?

Lees verder →

Elisa Achterberg


Draai privatisering Postbank terug


Het is zover; Amazon wil ook bank worden ! Het zou vooralsnog om een eenvoudige betaalrekening gaan, maar daarvoor moeten ze natuurlijk wel een bankvergunning aanvragen.  Nog afgezien van de verwachting dat andere grote platforms zoals Google en Facebook spoedig zullen volgen, krijgt de bankensector er op voorhand een geduchte concurrent bij.

Ook op andere vlakken zijn de vooruitzichten ongunstig. De opkomst van crypto-currencies zoals de bitcoin noopt de politiek tot regulerende actie, zoals bleek uit een recente hoorzitting in de Tweede Kamer. Op de vraag of de politiek de crypto-currencies zou moeten reguleren, was het antwoord van de geconsulteerde vertegenwoordiger van Follow the Money dat dit blijkbaar niet hoeft, omdat we nu ook al een crypto-currency hebben die we niet reguleren, namelijk de euro. Die wordt ook door private partijen gecreëerd in hoeveelheden waarop de overheid vrijwel geen invloed kan uitoefenen. De kamerleden, die aldus begrepen dat de opkomst van de crypto-currencies ook de omgang met de euro ter discussie stelt, verlieten de zaal daardoor met nog meer ongemak dan waarmee ze al waren gekomen.

Een derde punt van zorg is dat we dit jaar de crisis van 2008 gaan ‘herdenken’. Daarbij wordt de toon gezet door mensen zoals Mervyn King, voormalig gouverneur van de Bank of England en Martin Wolf, hoofdcommentator van de Financial Times, die beide beweren dat er sinds de crisis vrijwel niets is veranderd.

Lees verder →

Klaas van Egmond


10 jaar na Bear Stearns en niets geleerd


Het is op de dag van schrijven op de kop af 10 jaar geleden dat het faillissement van Bear Stearns in de VS de opmaat vormde naar de grootste wereldwijde economische crisis sinds de jaren 30. Tien jaar later haalt iedereen weer opgelucht adem. Dat gaat zelfs zover dat Jeroen van der Veer als president-commissaris van ING weer als vanouds voorstelde om de beloning van de CEO met dubbele cijfers te verhogen. Dat voorstel is ingetrokken vanwege publieke ophef die ze allemaal zeer betreuren. Maar is de crisis wel over? De schuldvraag is 10 jaar na dato niet meer relevant. Politici zitten inmiddels in de RvC bij banken, bankiers zitten in het kabinet en de draaideur tussen toezichthouders en de onder toezicht gestelden draait weer volop. Wat wél relevant is, is de vraag of het systeem nu wel bestand is tegen een nieuwe schok. En of ‘de politiek’ wel genoeg gedaan heeft om dat zeker te stellen.

Lees verder →

Mark Sanders


Gevoel van urgentie


“Het gevoel van urgentie voor het invoeren van de structurele veranderingen die nodig zijn om de kans op een vergelijkbare crisis in de toekomst te verkleinen lijkt sterk af te nemen.” Deze constatering van de eerste parlementaire onderzoekscommissie ‘financieel stelsel’ (de Wit 1) kan onderdeel uitmaken van het vaste format voor dit soort rapporten. Met Jolande Sap, destijds lid van de commissie, verbaasde ik me er afgelopen donderdag over hoe moeilijk het is om het rapport zelfs maar te pakken te krijgen op het internet. Nog een illustratie van hoe snel we vergeten. Op tafel lag het Financieel Dagblad met als opening “ING verhoogt beloning topman Hamers met 50%”. Hoe lang was het nu helemaal geleden dat een eerdere ING-topman dreigde met bank en al het land te verlaten als dat gezeur over de welverdiende topbeloningen niet op zou houden? Niet erg lang voordat de Nederlandse belastingbetaler de bank te hulp moest schieten.

Lees verder →

Rens van Tilburg


Kopen we in de toekomst ‘licht’ in plaats van lampen?


Een betere vraag is misschien: “Wie is er straks eigenaar van het licht op jouw nachtkastje?

In dit college voor de universiteit van Nederland beantwoordt Elisa Achterberg de vraag “waarom kopen we in de toekomst ‘licht’ in plaats van lampen?” en vertelt over haar weg van econometrist in financieel risico management, via permacultuur ontwerpster, tot onderzoeker naar de rol van het financieel systeem in een circulaire economie. Het verdienmodel van de lineaire economie: producten verkopen die ‘bijna stuk’ zijn, behoort tot het verleden. In een circulaire economie wordt vorm gegeven aan verdienmodellen voor de toekomst, waarin economische prikkels verschuiven naar duurzaamheid en samenwerking. De prangende vraag die Elisa op dit moment bezighoudt is echter: hoe zorgen we ervoor dat de circulaire economie werkelijk een systeemverandering wordt, en geen business-as-usual situatie? Nu de financiële wereld wakker is geworden en mee wil doen, is het tijd om extra alert te zijn. Want wie gaat die nieuwe circulaire producten maken en wie gaat de leiding nemen? En wie zorgt dat de geldstromen de goede kant op lopen? Kijk hier het college terug.

Elisa Achterberg


Het Rijnlands Economisch Forum


Terwijl in het Zwitserse Davos de wereldwijde elite zich verzamelde om de Grote Kwesties van deze tijd te bespreken, vond op de Amsterdamse Zuidas, op de Vrije Universiteit, een ook niet misse samenklontering van macht en invloed plaats. Daar deelden Wouter Bos en Jan Peter Balkenende voor het eerst in jaren het podium, maakte oud-EU Raadsvoorzitter Herman van Rompuy zijn opwachting, net als Carla Moonen, voorzitter van het zorg- en welzijnspensioenfonds, met bijna 200 miljard euro in kas het een na grootste van het land. Via een video riep minister van Financiën Wopke Hoekstra de aanwezige bankiers, ondernemers en politici op hun verschillende verantwoordelijkheden en taken te overstijgen en zich te richten op hun gedeelde verantwoordelijkheid voor het welzijn en de veerkracht van de samenleving als geheel.

Lees verder →

Rens van Tilburg