Geld en Schuld


De geldscheppende functie van banken betreft een bijzonder maatschappelijk prerogatief. De manier waarop banken daarmee omgaan is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd: het eigen vermogen van banken in verhouding tot hun activa is tot een historisch dieptepunt gedaald en de rol van allerhande vormen van schaduwbankieren en securitisatie is sterk toegenomen. In toenemende mate hebben banken hun vermogen tot geldschepping ingezet voor speculatie met (financiële) assets, voor interbancaire leningen etc. Steeds minder stond deze in dienst van de ontwikkeling van de reële economie, de financiering van de noodzakelijke transitie naar een duurzame samenleving.

Urgent is nu de vraag hoe om te gaan met de huidige schuldenberg? Welke ordentelijke manieren bestaan er om deze tot behapbare proporties terug te brengen? Tegen welke verdelingsvraagstukken lopen we daarbij aan? Welke rol spelen centrale banken met de inkoop van staatsschuld en ‘quantitative easing’?

Naar de toekomst gaat het om vragen als: Is geld als schuld nog wel het meest geschikte instrument om de maatschappelijke ontwikkeling in de volgende fase te dienen? Moet de geldscheppende functie, geheel of gedeeltelijk, elders ondergebracht worden? Of volstaat een verdere conditionering van de banken: hogere kapitaals- en liquiditeitseisen, het fiscaal ontmoedigen van schuldopbouw en scherp toezicht op het risicoprofiel van de financiële instelling? Wat betekent dit voor het internationale en fluïde karakter van de hedendaagse financiële wereld?

Deze vragen zullen ingeleid en besproken worden door Arjo Klamer en Ewald Engelen.

Herman Wijffels zal de avond modereren.

Bekijk hier alle opnames van de avond.