De steunmaatregelen van de regering voor ondernemers die plotseling zonder inkomsten komen te zitten zijn geheel terecht. Zoals boeren en tuinders hulp krijgen bij gewasschade door extreem weer verdienen nu andere sectoren hulp. Ik hoop dat de aangekondigde maatregelen ruimharig worden toegepast, ook de versoepelde aangifteregeling van de belastingdienst, de toeslagenaffaire indachtig.

Maar er is ook verstandig macro-economisch beleid nodig om het economische effect van de Coronacrisis te lijf te gaan. En dat moet vooral op Europees niveau uitgevoerd worden. Er zijn twee maatregelen nodig die zo snel mogelijk om invoering schreeuwen. Ten eerste de uitgifte van Eurobonds (Europese obligaties) naast staatsobligaties van individuele Europese landen. Dat is hard nodig om ook de zwakkere eurolanden in staat te stellen om tegen een betaalbare rente geld te lenen op de kapitaalmarkten. Met dat geld kunnen overheden in heel Europa getroffen ondernemers steunen. Onze eigen miljardenuitgaven voor die hulp kunnen we makkelijk financieren – beleggers kopen graag Nederlandse staatsobligaties en de Minister van Financiën hoeft er geen onnodig hoge rente voor te betalen. Dat is anders voor landen als Italië en Spanje, beiden zwaar getroffen door het Coronavirus. Om die landen ook in staat te stellen om tegen een redelijke rente het oplopende tekort op de staatsbegroting te kunnen financieren is het dus van groot belang dat ze geld kunnen ophalen via Eurobonds. Ik hoop dat de verbroedering die we binnen landen zien optreden als reactie op de crisis zich ook gaat uitstrekken naar Europese solidariteit – al was het maar om de euro te redden.

De tweede maatregel die in de Eurozone genomen zou moeten worden is ondersteuning van economisch zwakke huishoudens door een eenmalige gift. Ik ben het vrijwel nooit eens met de Amerikaanse president maar ik moet toegeven dat hij met een goed voorstel komt, namelijk om elk huishouden zo’n 1000 dollar te geven. In Europa zou deze maatregel uitgevoerd kunnen worden door de Europese Centrale Bank (ECB). Zoiets werd al vijftig jaar geleden voorgesteld door Milton Friedman, een rechtse econoom met wie ik het doorgaans evenmin eens ben. Hij noemde het treffend helikoptergeld. Zo’n eenmalige gift van de ECB aan alle Europese huishoudens drukt niet op de staatsschuld want het geld komt niet uit de staatskas van Europese landen maar van de ECB die al een paar jaar lang iedere maand bakken geld in de economie pompt, via commerciële banken. Dat doet de ECB in de hoop dat de banken het geld uitlenen om zo de Europese economie verder aan te jagen. Maar een deel van die monetaire financiering vindt zijn weg in allerlei riskante financiële waardenpapieren. Nee, laat de ECB de komende maanden dat geld maar eens op de bankrekeningen van burgers storten. Dat gaat nog makkelijker als er tevens besloten wordt dat elke burger een bankrekening bij de ECB krijgt. Een veilige haven voor spaargeld maar ook een kanaal om financiële steun te ontvangen. Als wij dat in Europa nou eens snel gaan regelen, dan kan Trump dat weer afkijken bij ons.

Beide maatregelen kunnen ook gecombineerd worden. Als de ECB de eerste Eurobonds koopt dan worden de schatkisten meteen gevuld. Want de kapitaalmarkten zijn op dit moment wellicht te verward om de toestroom van wereldwijde staatsobligaties en daarbovenop Eurobonds aan te kunnen. Net zoals Mario Draghi eerder de euro en de Europese eenheid redde met onorthodox beleid, kan Christine Lagarde, de nieuwe ECB-president, dat nu doen.

Dit opiniestuk verscheen eerder in de Trouw.